Wet DBA 2025
Als zzp’er wil je natuurlijk niet het risico lopen als schijnzelfstandige te worden beschouwd. Je hebt gekozen voor de vrijheid van zelfstandig ondernemerschap, en dat wil je niet in gevaar brengen. Maar wat houdt schijnzelfstandigheid precies in? En hoe kun je er zeker van zijn dat jij je als echte ondernemer profileert en niet als werknemer wordt gezien door de Belastingdienst? In dit artikel leggen onze boekhouders het je uit. Persoonlijk advies nodig, toegespitst op jouw situatie? Plan dan een afspraak in bij Wegwijs boekhouder Den Haag.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Stel je voor: je werkt als zzp’er voor één opdrachtgever, hebt geen andere klanten, en krijgt instructies over hoe, wanneer en waar je je werk doet. Misschien kom je zelfs elke dag naar hetzelfde kantoor. Klinkt dit als een situatie die je kent? Dan is er een kans dat de Belastingdienst jou als schijnzelfstandige kan beschouwen.
Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer je feitelijk als werknemer werkt, maar administratief als zelfstandige wordt behandeld. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je geen eigen bedrijf runt, of als je geen echte zelfstandigheid hebt in hoe je je werk uitvoert. Het lijkt misschien allemaal prima, maar de gevolgen kunnen groot zijn.
Als zzp’er loop je het risico belangrijke arbeidsrechten te verliezen, zoals vakantiegeld, pensioenopbouw en doorbetaling bij ziekte. Daarnaast kan de Belastingdienst je als schijnzelfstandige beschouwen, wat kan leiden tot boetes voor zowel jou als de opdrachtgever.
Wijziging: Wet DBA in 2025 veranderd
Je hebt waarschijnlijk gehoord van de Wet DBA (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties). Deze wet werd ingevoerd om het verschil tussen zelfstandigen en werknemers duidelijk te maken. Het doel is simpel: schijnzelfstandigheid tegen te gaan.
Bedrijven moesten duidelijk maken hoe de arbeidsrelatie was ingericht, zodat het onderscheid tussen een zelfstandige en een werknemer helder zou zijn. In het begin werden modelovereenkomsten van de Belastingdienst gebruikt om deze relatie te formaliseren. Deze modelovereenkomsten zijn echter afgeschaft, omdat ze vaak niet goed aansloten bij de praktijk.
Vanaf 1 januari 2025 is de handhaving van de Wet DBA aangescherpt. Het handhavingsmoratorium, dat sinds de invoering van de wet in 2016 bestond, is opgeheven. Dit betekent dat de Belastingdienst bedrijven nu strenger gaat controleren op de aanwezigheid van schijnzelfstandigheid. Bedrijven die zich niet aan de regels houden, kunnen boetes en naheffingen krijgen, vooral als blijkt dat er al langere tijd sprake is van een schijnzelfstandige werkrelatie.
Hulp nodig bij schijnzelfstandigheid? Neem contact op.
Afspraak inplannen
Opheffing handhavingsmoratorium
Een handhavingsmoratorium is een tijdelijke periode waarin de overheid geen boetes of sancties oplegt, ondanks dat een wet officieel van kracht is. Dit geeft bedrijven en zzp’ers de tijd om zich voor te bereiden op de nieuwe wetgeving en om onduidelijkheden in de wet te verhelpen. Bij de Wet DBA werd dit moratorium ingesteld omdat er veel onduidelijkheid was over hoe de wet precies moest worden toegepast. Gedurende deze periode zou de Belastingdienst geen boetes opleggen voor situaties waarbij niet duidelijk was of er sprake was van schijnzelfstandigheid.
Nu het handhavingsmoratorium is opgeheven, zullen bedrijven die zzp’ers inschakelen strenger gecontroleerd worden. Dit betekent dat het risico voor zzp’ers om als schijnzelfstandige aangemerkt te worden, groter wordt als de werkrelatie niet goed is vastgelegd.
schijnzelfstandigheid ZZP: gevolgen
Als de Belastingdienst besluit dat je als schijnzelfstandige wordt gezien, kan dit leiden tot ernstige gevolgen:
- Je verliest belastingvoordelen zoals de zelfstandigenaftrek.
- Je opdrachtgever kan met terugwerkende kracht boetes krijgen voor het niet afdragen van belastingen en premies.
- Je kunt ook geconfronteerd worden met naheffingen voor belasting en sociale premies, alsof je werknemer bent.
Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid als ZZP'er?
Om te voorkomen dat je als schijnzelfstandige wordt gezien, moet je aantonen dat je écht een ondernemer bent. Dit zijn enkele belangrijke stappen:
- Werk voor meerdere opdrachtgevers
Als je als zzp’er alleen voor één opdrachtgever werkt, is de kans groot dat je als schijnzelfstandige wordt beschouwd. Zorg ervoor dat je voor meerdere bedrijven werkt om aan te tonen dat je daadwerkelijk een zelfstandige ondernemer bent. - Biedt duidelijkheid in je overeenkomst
Werk altijd met een heldere overeenkomst van opdracht die de zelfstandige aard van de samenwerking bevestigt. Dit voorkomt dat de relatie als een dienstverband wordt geïnterpreteerd. Gebruik geen arbeidsovereenkomst, omdat dit vaak als een teken van een werknemer-werkgeverrelatie wordt gezien. - Houd de regie over je werk
Jij bent de baas van je eigen bedrijf. Als je merkt dat je opdrachtgever veel te veel invloed heeft op je werk (denk aan het geven van strikte werkinstructies of werktijden), dan is de kans groot dat je als schijnzelfstandige wordt gezien. Zorg ervoor dat je zelf kunt bepalen hoe je werkt, wanneer en waar. - Zorg voor een eigen administratie
Een echte ondernemer houdt zelf zijn administratie bij. Zorg ervoor dat je eigen facturen stuurt, btw-aangiften doet en een zakelijke bankrekening hebt. Dit bewijst dat je een zelfstandig bedrijf runt. - Verkrijg bewijs van ondernemerschap
Zorg ervoor dat je beschikt over documenten zoals je KvK-inschrijving, btw-nummer en een zakelijke bankrekening. Dit zijn duidelijke aanwijzingen dat je een ondernemer bent.
Overzicht Wet DBA: handhaving schijnzelfstandigheid ZZP
| Onderwerp | Beschrijving | Toelichting |
|---|---|---|
| Wet DBA | Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties | Wet die sinds 2016 de regels bepaalt voor het werken met zelfstandigen en het voorkomen van schijnzelfstandigheid. |
| Handhaving vanaf 2025 | Volledige handhaving door de Belastingdienst | Sinds 1 januari 2025 handhaaft de Belastingdienst actief op schijnzelfstandigheid. Bij constatering kunnen naheffingen worden opgelegd. |
| Overgangsjaar 2025 | ‘Zachte landing’ zonder boetes | In 2025 worden bij eerste overtredingen geen boetes opgelegd, mits er aantoonbaar gewerkt wordt aan verbetering. |
| Schijnzelfstandigheid | Werken als zelfstandige terwijl er feitelijk sprake is van loondienst | Bijvoorbeeld wanneer een zzp’er langdurig voor één opdrachtgever werkt onder diens gezag. |
| Kenmerken loondienst | Gezagsverhouding, verplicht persoonlijk werk, loonbetaling | Deze drie criteria bepalen of er sprake is van een dienstverband. |
| Modelovereenkomsten | Geen nieuwe goedkeuringen meer | De Belastingdienst keurt sinds 2025 geen nieuwe modelovereenkomsten meer goed; bestaande blijven geldig tot einddatum. |
| Gevolgen voor opdrachtgevers | Naheffingen en mogelijk boetes | Bij schijnzelfstandigheid kunnen opdrachtgevers loonheffingen en premies met terugwerkende kracht moeten betalen. |
| Gevolgen voor zzp’ers | Verlies van fiscale voordelen | Zzp’ers kunnen de zelfstandigenaftrek verliezen en worden mogelijk als werknemer aangemerkt. |
| Wet VBAR | Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties | Nieuwe wet die per 1 januari 2026 in werking treedt en meer duidelijkheid moet geven over arbeidsrelaties. |
| Praktische tips | Gebruik keuzehulpen en evalueer arbeidsrelaties | Opdrachtgevers en zzp’ers wordt aangeraden om hulpmiddelen zoals de Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie te gebruiken en regelmatig de arbeidsrelatie te evalueren. |
Voorkom schijnzelfstandigheid
Wat bedrijven kunnen doen om schijnzelfstandigheid te voorkomen
Als bedrijf is het belangrijk om goed op te letten bij het inhuren van zzp’ers. Zorg ervoor dat je geen exclusieve relaties aangaat en dat je altijd duidelijke afspraken maakt. Ook is het essentieel om te controleren of je zzp’er voor meerdere opdrachtgevers werkt en of hij of zij een zelfstandige administratie bijhoudt.
Zo blijf je op de juiste weg als ZZP'er
Als zzp’er is het belangrijk dat je écht zelfstandig werkt en geen schijnzelfstandige relatie aangaat. Dit doe je door voor meerdere opdrachtgevers te werken, duidelijke contracten af te sluiten, je werk zelf te organiseren en je administratie op orde te houden. Op deze manier kun je boetes en naheffingen van de Belastingdienst voorkomen en zorgen voor een eerlijke werkrelatie met je opdrachtgever.
Wil je zeker weten dat je administratie op de juiste manier is ingericht en schijnzelfstandigheid vermijden? Neem vandaag nog contact met ons op. Wij helpen je graag zodat jij als zzp’er zonder zorgen verder kunt ondernemen!